Hergebruik proceswater als oplossing voor watertekort

Klimaatadaptatie industrieterreinen

In Zundert en omgeving staat het bodem- en watersysteem onder druk. De waterbehoefte van zowel de industrie als de agrarische ondernemingen is groot. Samen met AXXIA bracht Ardo – een industriële verwerker van groenten, kruiden en fruit – haar waterstromen in kaart. Ook werd met andere belangrijke stakeholders onderzocht of hergebruik van het proceswater – in het bedrijf zelf maar ook daarbuiten – mogelijk is.

Praktische oplossingen voor klimaatadaptatie

Dankzij het convenant Zundert Floreert – voortvloeiend uit de pilot Vitaal Buitengebied Zundert – zijn op het vlak van klimaatadaptatie inmiddels vele praktische oplossingen bedacht en gerealiseerd door onder andere de agrarische ondernemingen. Roland Somers van AXXIA is als kwartiermaker al lange tijd betrokken bij deze gebiedsprocessen. Roland: “Water is een belangrijke drager in dit gebied. De gemeente Zundert nam het uitgangspunt ‘water als ordenend principe’ daarom op in haar Omgevingsvisie. Ook de agrarische sector omarmt de watertransitie.”

Hergebruik proceswater oplossing watertekort

Bodem- en watersysteem onder druk

Ardo is één van de actieve spelers. Het bedrijf is gevestigd op Industrieterrein Beekzicht en verbruikt veel bronwater voor het wassen en de verwerking van groenten, kruiden en fruit. Dat proceswater wordt na gebruik geloosd op de persriolering van het waterschap. “Als je bedenkt hoe zeer het bodem- en watersysteem, ook het diepe grondwater, in Zundert en omgeving onder druk staat, ligt daar een enorme kans. Ardo pakte daarom de handschoen op om samen met het waterschap, provincie en gemeente de waterstromen in kaart brengen. Ook werden de telers en kwekers in het gebied betrokken bij het onderzoek of hergebruik na voorzuivering  mogelijk is. Dit proces neemt tijd in beslag,” licht Roland toe.

Verschillende overheidspartijen en Ardo ondertekenden in 2023 een samenwerkingsovereenkomst voor onderzoek naar de waterstromen van Ardo en de afzetmogelijkheden. Zo werd met het oog op mogelijke financiële gevolgen onderstreept dat de partijen bestuurlijk een bewuste keuze maakten om in dit traject te stappen. Inmiddels heeft de ontwikkelgroep ‘Water(her)gebruik Industrieterrein Beekzicht e.o. in Zundert’ een bouwstenenplan gemaakt dat als basis kan dienen voor ontwerp van een zuivering, afspraken over de zuivering en afzet van water en natuurlijk ook de vereiste vergunningen.

Impact compenseren: wie, wat en hoe

AXXIA beschikt vanuit haar ervaring over veel kennis op maatregelenniveau, maar brengt ook de gebiedsprocessen op gang. “Wij inventariseren de impact die een bedrijf heeft op de eigen omgeving. Vervolgens maken wij samen met het bedrijf een plan: welke maatregelen kun je op het eigen terrein treffen om de impact te compenseren? Wat kun je doen in de directe omgeving? Met wie en hoe doe je dat? Door met stakeholders als de gemeente, de provincie, het waterschap, andere bedrijven en agrariërs om de tafel te gaan, kun je vaak een schaalsprong maken naar het gehele bedrijventerrein en omliggende gebied. Daar is Ardo een mooi voorbeeld van”, zegt Roland.

Hergebruik proceswater industrieterrein voor teelt

Een van de oplossingsrichtingen is hergebruik door agrarische bedrijven in het buitengebied van Zundert. Zij kunnen mogelijk het van Ardo afkomstige proceswater gebruiken voor de teelt. Dit zou de toepassing van (diep) grond- en proceswater aanzienlijk verminderen; een belangrijke stap in het niet verder uitputten van het gebied en het creëren van een klimaatbestendige, vitale leefomgeving en gezond bodem- en watersysteem. Ook de persriolering van het Waterschap en de afvoer naar de RWZI Nieuwveer worden bij hergebruik van het proceswater minder belast. Aangezien de capaciteit van deze voorzieningen niet meer toereikend is, zou dat een enorme verbetering zijn.

Klimaat bepalend

Bij het in kaart brengen van de waterstromen werd ook gekeken naar het op het eigen terrein opgevangen hemelwater. Dat werd voorheen nog regelrecht afgevoerd naar de persriolering. Als onderdeel van de afspraken met de gemeente en vooruitlopend op de volgende stappen in het hergebruik van het proceswater, wordt het opgevangen hemelwater inmiddels al afgevoerd naar het oppervlaktewater.

Uiteindelijk zijn het klimaat en de weeromstandigheden bepalend. Het na- en voorjaar van respectievelijk 2023-2024 was zeer nat terwijl het in 2025 vanaf februari tot juni nagenoeg niet geregend heeft. Dan is de behoefte aan water weer groot, zeker als het waterschap een beregeningsverbod op moet gaan leggen. Daarnaast speelt de Kaderrichtlijn Water een steeds grotere rol,  maar zijn ook ecologische randvoorwaarden voor oppervlaktewater bepalend. Het beeld dat de Aa of Weerijs nagenoeg droog zou vallen als gevolg van een sterk dalende grondwaterstand, in combinatie met onttrekkingen voor beregening, was ook een no-go voor de agrariërs in het gebied.

Kennis delen, partijen bij elkaar brengen en activeren

Roland besluit: “Bij gebiedsprocessen met betrekking tot klimaatadaptatie is het belangrijk om de kennis en krachten te bundelen. Het is onze rol om partijen bij elkaar te brengen, ze te activeren en uit te dagen om over de horizon te kijken. Samen kom je tot een heel nieuw palet aan mogelijkheden. Op praktische wijze en met respect voor ieders belang zorgen wij ervoor dat het niet bij mooie plannen blijft, maar dat deze daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden. Uiteindelijk profiteert de hele omgeving hiervan, zowel qua leefbaarheid als op economisch vlak.”

Wil je meer weten over klimaatadaptatie industrieterreinen of wil je de impact van je bedrijf op de omgeving reduceren? Stuur dan een bericht naar Roland Somers, hij denkt graag met je mee.