Convenant Zundert Floreert: Het hele jaar voldoende water voor wonen, werken en recreëren
Zoals in veel Nederlandse gebieden staat ook in Zundert en omgeving de kwaliteit van de leefomgeving en een goed evenwicht tussen wonen, werken en recreëren onder druk. De landbouw – vooral aardbeien en bomenteelt – maar ook het stedelijk gebied en de industrie hebben hun impact op het landschap; de waterbehoefte is groot. Om het buitengebied van Zundert weer vitaal te maken en te houden, sloegen overheden, bewoners en ondernemers de afgelopen twee jaar de handen ineen. AXXIA leverde een belangrijke bijdrage aan de Pilot Klimaatrobuust Aa of Weerijs als onderdeel van dit project Vitaal Buitengebied Zundert.
De pilot is inmiddels afgesloten, de succesvolle samenwerking nog niet. Deze krijgt met het convenant ‘Zundert Floreert’ een mooi vervolg. Ook hierbij blijft AXXIA nauw betrokken, door een programma op te zetten dat zal bijdragen aan voldoende en schoon water voor alle gebruikers.
Water als ordenend principe
AXXIA neemt sinds maart 2020 namens de provincie Noord-Brabant als kwartiermaker Klimaatrobuuste beeklandschappen deel aan diverse kern-, project- en werkgroepen. Eén daarvan is het beekdal Aa of Weerijs. Dit werd geïntegreerd in het project Vitaal Buitengebied van de gemeente Zundert. AXXIA zette zich daarbij in voor een klimaatrobuust bodem- en watersysteem dat voorziet in de toekomstige waterbehoefte in dit gebied.
Projectleider Roland Somers: “Door inzicht te geven in de functie en de rol van bodem en water als gezonde ondergrond, konden we met alle partijen samen een plan maken om het gebied opnieuw in te richten en het landgebruik aan te passen. Uitgangspunt was dan ook ‘water als ordenend principe’. Uiteraard moest er wel genoeg ruimte blijven voor zowel het stedelijk gebied en industrie als voor landbouw, recreatie en natuur. Door de extreme droogte van afgelopen jaren, maar ook de soms plotselinge en heftige regenval, is de urgentie bij iedereen wel duidelijk. Vraag was echter steeds hoe de verschillende belangen gewogen konden worden, om tot gedragen oplossingen te komen. Daarvoor waren en zijn soms schurende keuzes nodig. Door degene die het betreft perspectief te bieden – al dan niet op een andere plek – is er altijd een basis voor een gesprek om samen tot een oplossing te komen voor het gebied. AXXIA had een belangrijke rol bij dit gebiedsproces.”
Einde pilot, maar nieuw samenwerkingsconvenant Zundert Floreert
Het pilotproject ‘Vitaal Buitengebied’ startte in 2020. Gemeente Zundert, Provincie Noord-Brabant en het waterschap Brabantse Delta gingen samen met de dorpsraden, ZLTO en Treeport aan de slag om oplossingen te bedenken voor onder andere agrarische leegstand en klimaatverandering. Dit resulteerde in 2022 in ruim 250 initiatieven en zeven gebiedsvisies, waarmee de pilot tot een succesvol einde werd gebracht. Daarmee kwam echter geen einde aan de samenwerking. Deze werd juist door de partijen opnieuw bekrachtigd met de ondertekening van het convenant ‘Zundert Floreert’ tijdens het ‘Oogstfeest’ van 14 juli 2022. Een citaat uit het convenant: “De mensen in het gebied doen samen wat nodig is om het gebied stap voor stap gezonder, toekomstbestendiger en robuuster te maken: Zundert Floreert.”
Klimaatadaptie, maar dan een stapje verder
Klimaatadaptie is inspelen op effecten van klimaatverandering. “Wanneer je echter alleen maar anticipeert op de klimaateffecten, blijf je deels reactief bezig. Dan loop je eigenlijk achter de feiten aan. Daarom willen we in Zundert een stapje verder gaan dan alleen een klimaat adaptieve landschapsinrichting en -gebruik. In de pilot zochten we naar een antwoord op de vraag hoe je met gezond verstand juist vooruit kunt lopen op de klimaateffecten. Daar is een systeemverandering voor nodig, anders denken en doen in bijvoorbeeld belangenafweging, wetgeving, techniek, maar ook het beloningssysteem. Dat legt meteen een goede basis voor een gezond bodem- en watersysteem. Zo kunnen we voorkomen dat we straks door de klimaatverandering nog allerlei noodgrepen moeten doen”, zegt Roland.
Voldoende en schoon water: het hele jaar en voor iedereen
De pilot Vitaal buitengebied is nu overgegaan in een gebiedsgerichte aanpak Zundert en omgeving. Hier sluit ook ‘Zundert Floreert’ bij aan. Naast het realiseren van die systeemverandering, worden gerichte programma’s opgezet om deelproblemen aan te pakken. In de komende periode werkt AXXIA namens provincie samen met Waterschap en gebiedsbetrokkenen aan het opzetten van het programma ‘Water in balans’. Dit programma, met een looptijd van ongeveer 5 jaar, draagt eraan bij dat er de komende decennia het hele jaar rond voldoende – dus niet te veel maar ook niet te weinig – en schoon water beschikbaar is. Ook hierbij is het uitgangspunt dat er een goed evenwicht blijft tussen wonen, werken en recreëren.
Meer weten over de aanpak AXXIA?
Van het project klimaatrobuust beeklandschap Aa of Weerijs is een aparte projectbeschrijving beschikbaar. Deze vind je hier. Meer weten over een klimaatrobuust bodem- en watersysteem of de aanpak van AXXIA? Stuur dan een mail of bel me op 06-518 365 91. Ik vertel je er graag meer over.